ปัจจุบัน คงไม่มีใครไม่รู้จัก ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรไทยที่แค่ชื่อก็ไม่ธรรมดาแล้ว ยิ่งสรรพคุณไม่ต้องพูดถึง นอกจากจะช่วยกระตุ้นสร้างภูมิคุ้มกัน รักษาไข้หวัด แก้อาการไอ เจ็บคอแล้ว
ล่าสุด คนไทยหลายคนที่กำลังประสบปัญหาเชื้อไวรัสโควิด-19 อ้างว่า หลังจากตนได้ทาน ฟ้าทะลายโจร อาการก็เริ่มดีขึ้น ยิ่งทานกันไว้ตั้งแต่ตอนนี้ ก็จะยิ่งป้องกันโควิด-19 ได้
แต่บางคนไม่เชื่อว่า ฟ้าทะลายโจร จะมาช่วยในเรื่องนี้ได้ ซึ่งข้อเท็จจริงนั้นเป็นอย่างไร ฟ้าทะลายโจรสามารถรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ได้ผลดีจริงหรือไม่ บทความนี้มีคำตอบค่ะ
เลือกหัวข้ออ่าน
ชื่อเรียกทางวิทยาศาสตร์
- Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees จัดอยู่ในวงศ์เหงือกปลาหมอ (Acanthaceae)
ชื่อเรียกท้องถิ่น
- ฟ้าทะลายโจร(กรุงเทพฯ)
- น้ำลายพังพอน (กรุงเทพฯ)
- หญ้ากันงู (สงขลา)
- เมฆทะลาย (ยะลา)
- ฟ้าสะท้าน (พัทลุง)
- ฟ้าสาง (พนัสนิคม)
- สามสิบดี (ร้อยเอ็ด)
- ซีปังกี (จีน)
ต้นกำเนิดฟ้าทะลายโจร
ฟ้าทะลายโจร เป็นพืชล้มลุก มีรสชาติขม ต้นกำเนิดอยู่ที่ประเทศอินเดีย, ศรีลังกา และยังเป็นยาเก่าแก่ของประเทศจีน ที่นำมาใช้ในการรักษาฝีและโรคบิด
ไม่เพียงเท่านั้น ปัจจุบัน ฟ้าทะลายโจรสามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรียอันเป็นสาเหตุของการเกิดหนอง, ต้านไวรัสหลายชนิด, ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน
และถือเป็นเรื่องฮือฮากันอย่างมาก ในวงการแพทย์แผนไทย และคนไทยทั่วประเทศ ซึ่งเรื่องนี้ เกิดขึ้นได้ไม่นานมานี้เองคือ สมุนไพรไทยอย่างฟ้าทะลายโจรได้ถูกเพิ่มในบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ.2564 ว่า สามารถใช้รักษาผู้ป่วยโควิด-19 ในกลุ่มที่มีอาการความรุนแรงน้อยได้
รูปแบบยาฟ้าทะลายโจรในท้องตลาด
1.ยาจากผงฟ้าทะลายโจร
- รูปแบบแคปซูล
- รูปแบบยาเม็ด
2.ยาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร
- รูปแบบแคปซูล
- รูปแบบยาเม็ด
แล้วยาจากผงฟ้าทะลายโจร กับ ยาสารสกัดจากฟ้าทะลายโจร ต่างกันอย่างไร?
ปัจจุบัน มีการจำหน่ายฟ้าทะลายโจรกันอย่างแพร่หลาย ทำให้หลายคนเกิดความสับสน สำหรับยาจากผงฟ้าทะลายโจร เกิดจากการนำฟ้าทะลายโจรมาตากแดด แล้วบดเป็นผง จากนั้น บรรจุใส่ในแคปซูล
มีองค์ประกอบของสารหลายตัว รวมถึงไฟเบอร์จากใบ และออกฤทธิ์แอนโดรกราโฟไลด์ ส่วนยาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร จะไม่มีใบติดมา เป็นสารสกัดล้วนๆ มีสารออกฤทธิ์แอนโดรกราโฟไลด์
ประโยชน์จากฟ้าทะลายโจร สมุนไพรไทยที่ไม่ธรรมดา
ช่วยกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกัน, กระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดขาว, ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง, รักษาไข้หวัดใหญ่, แก้อาการไอ, เจ็บคอ, ต่อมทอนซิลอักเสบ, หลอดลมอักเสบ, ท้องเสีย, ร้อนใน, ฆ่าเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินหายใจ, บรรเทาอาการโรคริดสีดวง, บรรเทาอาการกระเพาะอาหารอักเสบ, แก้ปัญหาผมร่วง, รักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในอาการที่ไม่รุนแรง
7 เรื่องจริงที่คุณอาจยังไม่รู้ เกี่ยวกับฟ้าทะลายโจร
- ฟ้าทะลายโจร ขึ้นทะเบียนเป็นยาสามัญประจำบ้าน
- ฟ้าทะลายโจร สามารถรักษากลุ่มอาการของระบบทางเดินหายใจ, เช่น H1N1 ไวรัสไข้หวัดใหญ่, และ H5N1 ไข้หวัดนกที่มีการระบาดบ่อยที่สุดในอดีตที่ผ่านมา
- งานวิจัยจำนวนมากทั่วโลกพบว่า ฟ้าทะลายโจรต้านการอักเสบ, ต้านไวรัสหลายชนิด, และกระตุ้นภูมิคุ้มกัน
- ข้อมูลสิทธิบัตรของจีน CN1454592A และ CN1165302C พบว่า มีฤทธิ์ต้านโคโรนาไวรัสคือ โรคซาร์ส (เมื่อ 18 ปีที่แล้ว) ซึ่งเป็นไวรัสตระกูลเดียวกันกับโควิด-19
- ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรที่มาจากจีน เมื่อนำมาปลูกในไทยกับพบว่า มีตัวยามากกว่าประเทศจีน
- เมื่อวันที่ 12 เมษายน 2564 ฟ้าทะลายโจรของไทย ถูกตีพิมพ์ในวารสารของสมาคมเภสัชในเรื่องโควิด-19 เป็นครั้งแรกของโลก
- ราชกิจจานุเบกษา ประกาศ เพิ่มยาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจรและยาจากผงฟ้าทะลายโจร ในบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ.2564 ใช้รักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในกลุ่มอาการที่มีความรุนแรงน้อย เพื่อลดการเกิดโรคที่รุนแรง เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2564
3 คำถามที่หลายคนสงสัยเกี่ยวกับฟ้าทะลายโจร
1.ฟ้าทะลายโจรรักษาโควิด-19 ได้จริงหรือไม่?
เชื่อว่า ทุกคนน่าจะรอคำตอบนี้กันอยู่แน่ๆ เพราะข่าวแต่ละช่องทางที่เผยแพร่ออกมามีทั้งเป็นไปได้ และไม่มีความเป็นไปได้เลย ทำให้ผู้รับสารอย่างเราจึงเกิดความสับสน เอ๊ะ! จะทานกันไว้ดี หรือว่าจะไม่ทานดีนะ สรุปแล้วว่า ฟ้าทะลายโจรไม่สามารถป้องกันโควิด-19 ได้
ดังนั้น หากคุณไม่มีอาการของโควิด-19 ไม่แนะนำให้ทาน และไม่เหมาะสำหรับทาน เพื่อป้องกัน แม้ว่าจะป้องกันไม่ได้ แต่ฟ้าทะลายโจรสามารถฆ่าและกำจัดโควิด-19 ได้ ในกลุ่มคนที่มีอาการความรุนแรงน้อย เพื่อให้เข้าใจง่ายมากยิ่งขึ้น
อย่างแรก ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า อาการความรุนแรงน้อยในที่นี้เป็นอาการลักษณะไหน เช่น หากคุณมีอาการไอ, มีน้ำมูก, เจ็บคอ, หรือได้รับการตรวจยืนยันการติดเชื้อโควิด-19 ภายใน 72 ชั่วโมง หลังเริ่มมีอาการ และยังไม่มีภาวะปอดอักเสบ ฟ้าทะลายโจร สามารถช่วยให้อาการความรุนแรงเบาลงได้
เพราะจากผลการวิจัยของกรมแพทย์แผนไทย ฯ ได้ทำการทดลองผู้ป่วย 2 กลุ่ม กลุ่มแรก ใช้ยาฟาวิพิราเวียร์กับฟ้าทะลายโจร มีจำนวนผู้ป่วย 314 คน ส่วนกลุ่มที่ 2 ใช้ยาฟาวิพิราเวียร์อย่างเดียว มีจำนวนผู้ป่วย 500 คน
ผลปรากฏว่า ในผู้ป่วยกลุ่มแรก เมื่อนำฟ้าทะลายโจร รักษาควบคู่กับตัวยาฟาวิพิราเวียร์ ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นมากถึง 311 คน ทรุดลง 3 คน เท่านั้น จากผู้ป่วยทั้งหมด 314 คน
ส่วนกลุ่มที่ 2 ใช้ยาฟาวิพิราเวียร์อย่างเดียว มีอาการดีขึ้น 77 คน จาก 500 คน สรุปได้ว่า เมื่อนำยาฟาวิพิราเวียร์ใช้ร่วมกับฟ้าทะลายโจร ทำให้ประสิทธิภาพดีกว่าการใช้ยาฟาวิพิราเวียร์เพียงอย่างเดียว
และฟ้าทะลายโจรจะใช้ได้ผลอย่างมากในผู้ป่วยที่มีอาการความรุนแรงน้อยมาก สำหรับการทานฟ้าทะลายโจร สามารถทานได้ก็ต่อเมื่อติดเชื้อไวรัสแล้ว และควรปรึกษาแพทย์ก่อนทานจะดีที่สุด
2.เมื่อทานฟ้าทะลายโจรแล้ว ไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนก็ได้?
ผู้ช่วยผู้อำนวยการ โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรกล่าวว่า การฉีดวัคซีนเป็นการเสริมภูมิคุ้มกัน ถึงแม้จะไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ 100%
แต่อย่างน้อยก็ป้องกันการเจ็บป่วยรุนแรงได้ อย่างประเทศอังกฤษที่มีการฉีดวัคซีนกันอย่างกว้างขวาง ทำให้อัตราการติดเชื้อลดลง
อีกทั้ง แพทย์หญิงอัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกกล่าวอีกว่า ฟ้าทะลายโจร ไม่สามารถป้องกันไวรัสเข้าสู่เซลล์ได้ ยังคงต้องฉีดวัคซีนและทำตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุขทุกประการ
3.ฟ้าทะลายโจรเหมาะสำหรับทุกคน จริงหรอ?
ฟ้าทะลายโจร แม้จะมีสรรพคุณที่หลากหลาย แต่ใช่ว่าจะเหมาะสำหรับทุกคน แล้วคนกลุ่มไหนล่ะ ที่ไม่ควรทาน?
- ผู้ที่มีอาการแพ้ฟ้าทะลายโจร
- ผู้ที่มีอาการเจ็บคอ เนื่องมาจากการติดเชื้อ Streptococcus group A (เป็นเชื้อที่พบได้บ่อย เป็นสาเหตุของการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจส่วนบนแบบเฉียบพลัน)
- ผู้ป่วยที่เคยเป็นโรคไตอักเสบ เนื่องมาจากการติดเชื้อ Streptococcus group A และความผิดปกติของตับและไต
- ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตต่ำ หรือผู้ป่วยที่ทานยาลดความดัน (เพราะถ้าทานยาฟ้าทะลายโจรพร้อมกับยาลดความดัน 2 ตัวยานี้ อาจเสริมฤทธิ์ให้กันมากกว่าเดิม)
- ผู้ป่วยที่เคยมีประวัติเป็นโรคหัวใจรูมาติก (โรคหัวใจรูมาติก พบได้บ่อยในประเทศไทย มักจะเกิดขึ้นกับเด็ก ซึ่งบางรายไม่มีอาการ แต่เมื่อโตเป็นผู้ใหญ่พบว่า เกิดลิ้นหัวใจพิการ)
- ผู้ที่มีอาการเจ็บคอ เนื่องจากติดเชื้อแบคทีเรียและมีอาการรุนแรง เช่น ไข้สูง หนาวสั่น มีหนองในลำคอ
- ผู้ป่วยที่ทานยากันเลือดเป็นลิ่ม และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด เช่น วาฟาร์ริน แอสไพริน โคลพิโดเกรล
อาการข้างเคียงของ “ฟ้าทะลายโจร“
สำหรับอาการข้างเคียงที่พบ ได้แก่ คลื่นไส้, อาเจียน, ขมในคอ, พะอืดพะอม, ท้องเสีย ส่วนในผู้สูงอายุและผู้มีโรคประจำตัว จะมีอาการใจเต้นเร็ว, ความดันลด อย่างไรก็ตาม หากทานอย่างถูกวิธี อาการจะดีขึ้นตามลำดับ
หมายเหตุ หากทานฟ้าทะลายโจรครบ 5 วันแล้ว จำเป็นต้องหยุดทาน 2 วัน ไม่มีการทานต่อเนื่องถึง 7 วัน เพราะฟ้าทะลายโจรมีผลต่อตับและไต อาจเสี่ยงทำให้แขนขาชา อ่อนแรง เนื่องจากยามีฤทธิ์เย็น
หรือใครทาน เพื่อลดอาการไอ เจ็บคอ ถ้าครบ 24 ชั่วโมงอาการยังไม่ดีขึ้น มีอาการรุนแรงกว่าเดิม ควรหยุดทาน แล้วพบแพทย์ทันที สำหรับใครมีข้อสงสัย สามารถติดต่อที่กรมการแพทย์แผนไทยฯ โทร. 0-2149-5678 หรือเว็บไซต์
ปลูกฟ้าทะลายโจรช่วงไหน ถึงจะเหมาะสม
เมื่อฟ้าทะลายโจรได้ผลดีกับผู้ป่วยในอาการที่ไม่รุนแรง ก็ต่างมีผู้คนสนใจจำนวนมาก บ้างก็เพาะปลูกไว้ทาน บ้างก็ต้องการสร้างกำไรให้ตนเอง แต่พอจะเริ่มปลูกก็พบปัญหาว่า พื้นที่ที่มีอยู่เล็กเกินที่จะปลูกต่อได้ และไม่มีความรู้ในด้านการเกษตรมาก่อน
ต้องบอกก่อนว่า ฟ้าทะลายโจร ถือเป็นสมุนไพรไทยที่มีสรรพคุณโคตรจะเยอะ และเป็นสมุนไพรที่ปลูกง่าย ไม่ว่าจะฤดูกาลไหน ฟ้าทะลายโจรก็สามารถปลูกได้
แต่ฤดูที่เหมาะสมที่สุดคือ ช่วงต้นฤดูฝน หรือช่วงที่อากาศร้อนชื้น นั่นเอง ฟ้าทะลายโจรชอบดินร่วนซุย ระบายน้ำได้ดี เจริญเติบโตได้ทั้งในที่ร่มและกลางแจ้ง
แต่ถ้าเพาะปลูกกลางแจ้ง ต้องมีน้ำเพียงพอตลอดฤดูกาลด้วยนะ เพราะถ้าขาดน้ำไป ผลผลิตและสารสำคัญของฟ้าทะลายโจรจะลดลง
การปลูกฟ้าทะลายโจร
สำหรับการปลูกฟ้าทะลายโจร วิธีนี้บอกเลยว่า ใครที่เป็นมือใหม่, มีพื้นที่เพาะปลูกน้อย ก็สามารถปลูกตามได้ค่ะ ไม่ต้องกังวลนะคะ ถ้าใจเรารักสะอย่าง ขอแค่คุณมีกระถางเล็กๆ แค่นี้ก็พอค่ะ
อุปกรณ์และส่วนผสมที่ต้องเตรียม
- กระถางขนาดเล็ก (ภาชนะใส่ฟ้าทะลายโจร)
- กะละมัง (ไว้สำหรับผสมดิน)
- ช้อนปลูกหรืออุปกรณ์ที่ถนัด
- ต้นฟ้าทะลายโจร
- ขุยมะพร้าวเก่าแช่น้ำ
- มูลไส้เดือน (สำหรับทำเป็นปุ๋ย)
- แกลบเก่าและแกลบเผา
- กากมะพร้าวสับ
- น้ำ
วิธีการปลูกฟ้าทะลายโจร
- นำฟ้าทะลายโจรที่มีราก นำไปแช่น้ำ
- สำหรับขั้นตอนการทำดิน เราจะนำขุยมะพร้าวเก่าที่แช่น้ำ, มูลไส้เดือน, แกลบเก่า, และแกลบเผาใส่ในกะละมังที่เตรียมไว้ คลุกเคล้าให้เข้ากันระหว่างนั้น ควรใส่น้ำลงไปเล็กน้อย เพราะแกรบเผาที่มีความแห้งมันจะมีความฟุ้ง แต่ถ้าใครอยากจะใช้ส่วนผสมอื่นก็สามารถทำได้ แต่ส่วนผสมที่นำมาใช้ต้องมีคุณสมบัติอุ้มน้ำได้ดี ร่วนซุย
- นำกากมะพร้าวสับ ใส่ลงไปในกระถางขนาดเล็ก (กันดินแน่น)
- หลังจากนั้น นำดินที่คลุกเคล้าเสร็จเรียบร้อยในขั้นตอนที่ 2 ใส่ลงไปในกระถางขนาดเล็ก (ยังไม่ต้องใส่ดินลงไปเยอะ)
- ตัดยอดฟ้าทะลายโจรที่ได้แช่น้ำไว้ เพื่อหยุดส่งอาหารไปเลี้ยงข้างบน เขาจะได้ส่งอาหารมาเลี้ยงที่รากแทน จะทำให้รากกระจายได้ไวขึ้น
- นำต้นฟ้าทะลายโจรที่ได้ตัดยอดแล้ว ใส่ลงไปในกระถางขนาดเล็ก
- จากนั้น ใส่ดินลงไปอีกครั้ง พยายามกดดินเล็กน้อย (อย่าใส่ดินให้เต็มกระถาง ควรเหลือไว้ประมาณ 1 นิ้ว เวลารดน้ำฟ้าทะลายโจร ดินจะได้ไม่ร่วงหล่นออกมา)
- หมั่นรดน้ำฟ้าทะลายโจร วันละ 1-2 ครั้ง
- เมื่อครบ 3-4 เดือน ควรเป็นช่วงเก็บเกี่ยว เพราะเป็นช่วงสารสำคัญสูงที่สุด ใบแห้งเก็บได้นาน 1 ปี ฟ้าทะลายโจร 1 ต้น สามารถเก็บมาทำยาได้ 2-4 ครั้ง
เห็นไหมคะว่า การปลูกฟ้าทะลายโจร ไม่ได้ยากเลยใช่ไหม สำหรับการเติบโตของฟ้าทะลายโจร พอถึงเวลาโตเต็มที่ ฟ้าทะลายโจรจะออกดอกและมีเมล็ด ซึ่งเมล็ดก็จะกระจายไปรอบๆ ลำต้น ส่วนลำต้นนั้นก็จะตายแทน พอถึงช่วงหน้าฝน เมล็ดที่กระจายอยู่รอบๆ ก็จะเติบโตขึ้นอีกครั้ง
ก็จะเกิดเมล็ดใหม่ขึ้น และต้นนั้นก็ตายแทน วนเวียนกันแบบนี้ไปเรื่อยๆ แต่สำหรับใครที่ไม่ต้องการให้ต้นฟ้าทะลายโจรกลายเป็นพืชล้มลุกล่ะก็ สามารถทำได้คือ พยายามไม่ให้ฟ้าทะลายโจรต้นนั้นขยายพันธ์สำเร็จ โดยการเด็ดดอกออก นั่นเอง
วิธีการเก็บรักษา
ฟ้าทะลายโจร ควรมีลักษณะแห้งสนิท ไม่เปียกน้ำ จากนั้น นำใส่ในถุงพลาสติกหรือถุงซิปล็อค ปิดปากถุงให้แน่น ที่สำคัญไม่ควรเก็บฟ้าทะลายโจรไว้นานเกินไป เพราะสมุนไพรอาจจะเสื่อมคุณภาพได้
ฟ้าทะลายโจร 3 ยี่ห้อยอดนิยม ราคาเท่าไหร่กัน?
สำหรับฟ้าทะลายโจรที่วางขายกันตามท้องตลาดในปัจจุบัน ล้วนมีสรรพคุณที่เหมือนกัน แต่อาจจะต่างกันตรงที่ปริมาณแคปซูล กระบวนการผลิต ซึ่งเราได้หยิบยกมาทั้งหมด 3 ยี่ห้อ เผื่อใครสนใจ ก็สามารถไปตามหาซื้อกันได้
1.อภัยภูเบศร
คงไม่มีใครไม่รู้จักฟ้าทะลายโจร ยี่ห้ออภัยภูเบศร เพราะเป็นยาสามัญประจำบ้านตั้งแต่สมัยโบราณ อีกทั้ง โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรยังเป็นผู้ผลิตเองอีกด้วย ยิ่งทำให้มั่นใจว่า ได้ผลดีอย่างแน่นอน สำหรับฟ้าทะลายโจร ยี่ห้อนี้ จะใช้ฟ้าทะลายโจรแห้ง ซึ่งเป็นต้นเหนือดิน
ส่วนสรรพคุณจะช่วยในเรื่องไข้หวัด, ไอ, เจ็บคอ, ท้องเสีย, กระตุ้นสร้างภูมิคุ้มกัน ตามแบบฉบับฟ้าทะลายโจรทั่วๆไป ส่วนราคาถูกมากๆ ถ้าเป็นยาแคปซูลฟ้าทะลายโจรแบบกระปุกมี 60 แคปซูล ราคา 80 บาท ทานกันได้ทั้งบ้าน หรือถ้าใครงบน้อย สามารถซื้อแบบกล่องมาทานได้ ตัวยาเหมือนกัน ต่างกันที่ปริมาณ แบบกล่องจะมี 10 แคปซูล ราคาเพียง 17 บาท เท่านั้น
2.อ้วยอันโอสถ
ปัจจุบัน คนส่วนใหญ่หันมาทานยาฟ้าทะลายโจรกันมากขึ้น ซึ่งทางอ้วยอันโอสถก็ได้ผลิตฟ้าทะลายโจรในรูปแคปซูลและฟ้าทะลายโจรสกัดรูปแคปซูล ทำให้สะดวกในการพกพา ทานง่าย
และที่สำคัญยี่ห้อนี้ ไม่ขมแน่นอน ส่วนในเรื่องของราคาเพียงหลักร้อยเท่านั้นเอง ถ้าเป็นฟ้าทะลายโจรแคปซูล ราคา102 บาท, ฟ้าทะลายโจรสกัดแคปซูล ราคา 153 บาท
3.ยันฮี
โรงพยาบาลยันฮี มีการผลิตยาที่สกัดจากฟ้าทะลายโจรในชื่อ ยาฟาร์แท็บ ฟ้าทะลายโจรความพิเศษในการผลิตของโรงพยาบาลยันฮีคือ ผลิต “แบบเม็ดสกัด ชนิดเข้มข้น” ซึ่งเชื่อว่า กระบวนการผลิตแบบนี้ ไม่เหมือนที่อื่นๆอย่างแน่นอน
สำหรับแบบแคปซูล จะนำใบของฟ้าทะลายโจรตากแห้ง และนำมาบดบรรจุแคปซูล แต่ “แบบเม็ดสกัด” ทางโรงพยาบาลยันฮี จะใช้ใบที่ตากแห้งนำมาบด จากนั้น นำไปเคี่ยว กรองเอากากออกเหลือแต่น้ำยา และนำเข้ากระบวนการอัดเม็ด ซึ่งวิธีแบบเม็ดสกัด จะได้ตัวยาที่เข้มข้นกว่าแบบแคปซูล คุณภาพจะช่วยลดไข้ และฆ่าเชื้อได้ผลดีกว่า ราคา 95 บาทเท่านั้น
หวังว่า บทความนี้จะเป็นประโยชน์แก่ทุก ๆ คน อย่างไรก็ตาม หากจะทานฟ้าทะลายโจร เพื่อรักษาเชื้อไวรัสโควิด-19 แนะนำว่า ควรปรึกษาแพทย์ก่อนจะดีที่สุดค่ะ ส่วนสำหรับใครทานฟ้าทะลายโจรแล้ว ได้ผลหรือไม่ได้ผลอย่างไร มาแลกเปลี่ยนประสบการณ์พูดคุยกันได้นะคะ
Resoure : https://www.greennet.or.th
https://www.nci.go.th
https://www.bangkokbiznews.com
https://www.sarakadeelite.com
https://mgronline.com
http://www.ouayun.com
https://www.cpa.go.th
https://th.yanhee.net/
https://medthai.com
http://www.rspg.or.th
https://www.thairath.co.th